Migratie, Populisme

Erdogans speeltje

Wij schorten de democratie ervoor op met een leugentje over de openbare veiligheid en de Turkse president Erdogan krijgt alsnog wat hij wilde. Die hoeft het immers niet alleen van zijn vrienden te hebben, maar gebruikt net zo goed zijn vijanden als gereedschap in diens strijd naar meer macht. En zo drukte Erdogan door. Eerst werd de minister van Buitenlandse Zaken Cavusoglu in stelling gebracht en vervolgens minister Kaya van Familiezaken afgevuurd. Deze kleine diplomatieke crisis laat zien dat een grote omwenteling niet ver weg is.

Orgasme

Voor een machtspoliticus als Erdogan moet dit een politiek orgasme zijn. Dat je zonder één soldaat te sturen een soeverein land kunt dwingen te doen wat jij wilt dat het doet. Jullie Nederlanders bekritiseren onze democratische waarden, nou dan mogen jullie die zelf overboord gooien om mij buiten te houden. En het lukte. Niet dat de relaties tussen EU-landen en Turkije hier nu beter van zijn geworden, maar die waren toch al stuk. Turkije gidst de wereld voor onze ogen naar een democratie zoals we ‘m eigenlijk niet wilden zien.

Als moraalridders waren we echter allang van het paard gevallen. De vluchtelingendeal zou ons op korte termijn chantabel maken en nu blijkt maar weer eens dat moeizaam te integreren minderheden zich op lange termijn ook als paard van Troje laten inzetten. Erdogan buit die kwetsbaarheden in onze samenleving schaamteloos uit en wel op zo’n weinig verfijnde manier dat een definitieve breuk met Europa al ingecalculeerd lijkt te zijn. Geen enkel Europees land zit immers te wachten op een dictator die zich met andermans verkiezingen bemoeit.

Knop

De Russen stonden al met de rug naar Europa en met Turkije dreigen we ook die andere verbinding met het Aziatische continent kwijt te raken. Met de NAVO aan populariteit verliezend in de Verenigde Staten rijst de vraag of de positie van Turkije in het militaire samenwerkingsverband nog wel houdbaar is. De vrijages van Erdogan met Poetin over Syrië druisen regelrecht in tegen de Europese isolatie van de Russen, terwijl de rest van Europa niet bereid zal zijn achter de assertieve escapades van Erdogan in bijvoorbeeld Syrië te gaan staan.

Europa mist op haar beurt de samenhang en een solide basis om zelf met migratiestromen en integratieproblemen om te gaan. Het Schengenakkoord, dat het vrije reizen in Europa regelt, wordt nu nog door de vluchtelingendeal met Turkije overeind gehouden. En wanneer Europa zich niet schikt, wat zeer waarschijnlijk is gezien het tierende populisme, dan zal Erdogan een keer op de knop drukken en de grenzen openzetten. Zo zijn het de Turken en Russen die dan de hele route Syrië, Turkije en de Balkan controleren en Europa destabiliseren.

Dominantie

Wij hebben geen antwoord op de dominantie van Erdogan, net zo min als we met het populisme in eigen land weten om te gaan. Erdogan speelt met vluchtelingen, Nederturken en populisten. Willen we niet langer chantabel zijn, dan moeten we Erdogan deels achterna en de samenleving uniformer maken. Dat betekent striktere grensbewaking en assimilatie en/of remigratie van minderheden, waarmee dan tevens de voedingsbodem onder het populisme wordt weggeslagen. Erdogan was ooit de muis en wij waren de kat. Nu zijn de rollen omgedraaid.